خونریزیهای گوارشی: ارزیابی و مدیریت
خونریزیهای گوارشی میتوانند جدی و تهدیدکننده حیات باشند یا ممکن است بهطور ناگهانی و تصادفی تشخیص داده شوند. این خونریزیها به دو دسته فوقانی (Upper) و تحتانی (Lower) تقسیم میشوند. با توجه به رنگ خون، میتوان تا حدودی به منبع خونریزی پی برد: خون تیره (ملنا) نشانه خونریزی از دستگاه گوارش فوقانی و خون روشن نشاندهنده خونریزی از قسمت تحتانی است.
در دستگاه گوارش فوقانی، عواملی مانند مصرف بیرویه NSAIDها، عوارض زخم معده و واریسهای مرتبط با بیماریهای کبدی میتوانند باعث خونریزی شوند. همچنین، پارگیهای مالوریویس بیشتر در زنان باردار مشاهده میشوند.
در دستگاه گوارش تحتانی، خونریزی معمولاً به سرطانها و بیماریهای التهابی روده (IBD) مربوط میشود. در این موارد، توجه به هموروئید و فیشر در معاینه ضروری است. خونریزی در این شرایط معمولاً بهصورت قطرات خون روی مدفوع مشاهده میشود. در هر مورد خونریزی گوارشی، باید به جستجوی ملنا توجه کنیم.
هنگامی که بیمار با شکایت از خونریزی گوارشی مراجعه میکند، ابتدا باید علائم حیاتی او بررسی شود، زیرا خونریزی میتواند منجر به شوک شود. همچنین، اطمینان حاصل میشود که راه هوایی بیمار از خون و ترشحات پاک باشد. پس از این مرحله، اقدامات تشخیصی و درمانی آغاز میشود.
اقدامات اولیه:
دستورات درمانی:
آزمایشات:
بیمار NPO میشود و از آنجا که بسیاری از خونریزیها ناشی از زخمهای گوارشی است، PPI نیز در نظر گرفته میشود:
در مواردی که خونریزی ناشی از واریس مری باشد، استفاده از Octreotide نیز ممکن است مؤثر باشد:
پس از stabilization، باید برای ارزیابی بیشتر به مشاوره گوارش مراجعه کرد تا اندوسکوپی و کولونوسکوپی انجام شود. در صورت پارگی یا ادامه خونریزی و افت شدید Hb، مشاوره جراحی ضروری است.
بیمار تا زمان Clear شدن NG بستری باقی خواهد ماند و با دریافت نتایج اندوسکوپی و کولونوسکوپی، وضعیت نهایی مشخص میشود. پس از بررسیهای لازم، باید رژیم غذایی مناسب تجویز شده و بیمار از مصرف داروهای احتمالی مضر منع شود.
برای ترخیص، یک PPI خوراکی مانند پنتوپرازول بهصورت روزانه دو بار تجویز میشود:
با این روش، میتوان به جلوگیری از عود مجدد خونریزی کمک کرد.