آیا درمان ترکیبی با دوز ثابت خطر نارسایی قلبی را در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ کاهش می‌دهد؟

مقدمه

دیابت نوع ۲ (T2DM) یکی از بیماری‌های مزمن شایع است که با افزایش خطر بیماری‌های قلبی و عروقی همراه است. درمان‌های ترکیبی خوراکی با دوز ثابت (FDC) در چند سال اخیر محبوب شده‌اند، زیرا ترکیب داروها در یک قرص می‌تواند پایبندی بیماران به درمان را افزایش دهد. مطالعه‌ای که در سوئد انجام شده است، به بررسی این سؤال پرداخته که آیا استفاده از درمان ترکیبی با دوز ثابت می‌تواند خطر نارسایی قلبی و سایر پیامدهای قلبی–کلیوی را در بیماران مبتلا به T2DM کاهش دهد یا خیر.

جزئیات مطالعه

این مطالعه یک مطالعه کوهورت مبتنی بر جمعیت با مقایسه فعال بود که از داده‌های ملی سوئد استفاده کرد. در این تحقیق، بیماران بزرگسال مبتلا به دیابت نوع ۲ که درمان ترکیبی خوراکی دریافت می‌کردند، به دو گروه تقسیم شدند: گروهی که داروها را به شکل دوز ثابت (FDC) مصرف می‌کردند و گروهی که داروها را به شکل دوز جداگانه (LDC) مصرف می‌کردند.

برای کاهش سوگیری و ایجاد مقایسه قابل اعتماد، از روش Propensity Score Matching استفاده شد. پیامدهای مورد بررسی شامل سکته قلبی حاد، فیبریلاسیون دهلیزی، آنژین ناپایدار، نارسایی قلبی (HF)، سکته مغزی ایسکمیک و کاهش شدید عملکرد کلیوی (eGFR <30 mL/min/1.73m²) بودند. همچنین پایبندی به درمان به‌عنوان یک عامل میانجی مورد ارزیابی قرار گرفت. میانگین مدت پیگیری برای پیامدهای قلبی–عروقی ۴ سال و برای پیامدهای کلیوی ۳.۸ سال بود.

نتایج مطالعه

نتایج نشان داد که بیماران گروه FDC پایبندی بیشتری به درمان داشتند (۶۸.۶٪ در مقابل ۴۶.۵٪ در گروه LDC).

1.استفاده از درمان ترکیبی با دوز ثابت با کاهش نرخ نارسایی قلبی همراه بود (نسبت خطر [HR] ۰.۸۸؛ فاصله اطمینان ۹۵٪: ۰.۷۹–۰.۹۹).

2.تقریباً ۴۷٪ از این اثر از طریق افزایش پایبندی به درمان میانجی‌گری شده بود.

3.در بیماران بالای ۶۵ سال، مزیت کاهش خطر نارسایی قلبی قوی‌تر بود (HR ۰.۷۹؛ فاصله اطمینان ۹۵٪: ۰.۶۹–۰.۹۱).

4.هیچ ارتباط معناداری برای سایر پیامدهای قلبی–کلیوی، مانند سکته قلبی، سکته مغزی ایسکمیک یا کاهش شدید عملکرد کلیوی مشاهده نشد.

5.وقتی مدت ابتلا به دیابت یا کلاس دارویی نیز در تحلیل لحاظ شد، مزیت FDC بر نارسایی قلبی کمی کاهش یافت، که نشان‌دهنده تأثیر عوامل زمینه‌ای بر نتایج است.

تحلیل بالینی

این یافته‌ها نشان می‌دهد که درمان ترکیبی با دوز ثابت می‌تواند به‌طور خاص در بیماران مسن‌تر، خطر نارسایی قلبی را کاهش دهد. دلیل اصلی این اثر، بهبود پایبندی به درمان است؛ زیرا بیماران مصرف یک قرص را نسبت به چند قرص آسان‌تر و منظم‌تر انجام می‌دهند.

با این حال، هیچ مزیت قابل توجهی برای سایر پیامدهای قلبی–کلیوی مشاهده نشد، بنابراین درمان ترکیبی با دوز ثابت نباید به‌عنوان جایگزین درمان‌های استاندارد برای پیشگیری از سکته یا اختلال عملکرد کلیوی در نظر گرفته شود.

نتیجه‌گیری

استفاده از درمان ترکیبی با دوز ثابت در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ می‌تواند ابزار مفیدی برای کاهش خطر نارسایی قلبی، به ویژه در بزرگسالان مسن، باشد. این اثر عمدتاً ناشی از افزایش پایبندی به درمان است. انتخاب این روش درمانی می‌تواند در جمعیت‌هایی که پایبندی پایین دارند، کمک‌کننده باشد.

با این حال، تصمیم نهایی باید با توجه به وضعیت بالینی بیمار، سایر بیماری‌های همراه، و ترجیحات فردی صورت گیرد.

منبع:
Liu Q, et al. (2025, September 23). Cardiovascular Diabetology. Fixed-dose vs loose-dose combination antidiabetic therapy and cardiorenal outcomes in type 2 diabetes: a nationwide comparative effectiveness study.